Татарско-русский словарь, 56000 слов, 7400 фразеологических выражений. - Институт языка, литературы и искусства им. Г. Ибрагимова. 2007.
чыгу — 1. Кайдан да булса китү, ул урынны калдыру. Барган юлдан, юнәлештән читкә китү, күчү, юлын үзгәртү 2. Кая да булса килү, килеп басу, килеп күренү саф алдына ч. . Кайсы да булса якка карау, юнәлгән булу бакчага чыга торган тәрәзә 3. Берәр урында… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чәчрәү — 1. Көч белән читкә атылу, сибелү (сыеклык тур.) күч. Кечкенә генә яки тар тишек аша яктылык үтү, яктылык үтеп чәчелү турында 2. Төрле якка барып төшү, чәчелеп барып төшү, төрле якка атылып китү (вак кисәкчекләр тур.) 3. күч. диал. Үлү, юкка чыгу… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бола — Стихияле баш күтәрү, властька каршы чыгу; фетнә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бунт — Стихияле баш күтәрү, властька каршы чыгу; фетнә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
күсәк — 1. Бәрү, ору, сугу, авыр әйберләрне каерып күтәрү һ. б. ш. өчен кулл. тор. бер башы юанрак, икенче башы тотар өчен юнып нечкәртелгән агач кисәге 2. күч. Аңгыра яки тупас кеше тур. Нин. б. тупас көч тур.. КҮСӘК КҮТӘРҮ – Каршы чыгу, көрәшү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
каршында — Кемгә нәрсәгә мөнәсәбәттә булуны белдерә ил каршында йөзе ак. Каршы алу – 1) Килүче белән очрашу, аны сәләмләү 2) Нин. б. вакыйгага, хәбәргә һ. б. билгеле бер мөнәсәбәт күрсәтү. КАРШЫ БАРУ – Нин. б. эш яки фикер белән килешмәү, шуны кире кагу.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
каршысында — Кемгә нәрсәгә мөнәсәбәттә булуны белдерә ил каршында йөзе ак. Каршы алу – 1) Килүче белән очрашу, аны сәләмләү 2) Нин. б. вакыйгага, хәбәргә һ. б. билгеле бер мөнәсәбәт күрсәтү. КАРШЫ БАРУ – Нин. б. эш яки фикер белән килешмәү, шуны кире кагу.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
поход — (ПОХОД ЙӨРҮ (ЧЫГУ) ) – 1. Гаскәр яки оешкан отрядның нин. б. бурычны үтәү өчен бер урыннан икенчегә күчүе 2. с. Шундый күчүләрдә була торган, шундый күчүләргә хас. Шундый күчүләр өчен махсус билгеләнгән яки әзерләнгән. Хәрәкәттәге гаскәр яки… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тибү — I. 1. Җиргә яки башка нәрсәгә, алга яки артка аяк селтәп бәрү, аяк белән ору. Һөҗүм итеп яки үз үзен саклап, арт аяклары белән ору, бәрү (ат тур.). Аяк белән тибәреп туп һ. б. уйнау тур. 2. Кар астыннан үләнне аяк белән казып табу һәм шул рәвешчә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
көрәш — (КӨРӘШЧЕ) (КӨРӘШҮ) – 1. Ике кешенең көч кулланып бер берсен егарга, җиңәргә тырышуы, үзара алышуы. Шундый нигездәге спорт ярышы. Нин. б. спорт ярышы 2. Капма каршы төркемнәрнең, юнәлешләрнең һ. б. ш. җиңеп чыгу өчен алып барган актив эшчәнлеге,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ир — 1. Хатын кызга капма каршы җенестәге кеше с. (ир бала 2. с. Ирләр өчен билгеләнгән ирләр киеме. Ирләргә хас, ирләрдәге кебек ирләр тавышы 3. Малайлык, егетлек чорын үткән, олыгайган кеше 4. с. күч. Батыр йөрәкле, булдыклы 5. Хатынның бергә тормыш … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
